Afscheidstoespraak

Wilt u zelf een toespraak houden bij het afscheid? Wij helpen u graag een handje bij het schrijven ervan. Hieronder staan tien stappen naar een troostrijke afscheidstoespraak.

Een toespraak in tien simpele stappen

Stap 1

Praat met familie en vrienden, luister naar wat zij te vertellen hebben en kijk naar hun emoties. Maak hier aantekeningen van.

Stap 2

Trek je terug op een plek waar je je goed bij voelt en niet gestoord kunt worden. Probeer stil te staan bij wat je zelf voelt en wees niet bang om je emoties op papier te zetten.

Stap 3

Haal met naasten herinneringen op en noteer alle verhalen en anekdotes waarvan je denkt dat ze helpen bij een troostrijke afscheidstoespraak.

Stap 4

Stel jezelf en anderen de volgende vragen en maak daarvan aantekeningen:

• Wat heeft de overledene voor jou betekend?
• Hoe eindigde zijn of haar leven?
• Wat is je meest dierbare herinnering?
• Wat waren zijn of haar verdiensten?
• Wat waren zijn of haar passies, hobby’s of talenten?
• Welke idealen of wensen had de overledene?
• Wat waren de hoogte- en dieptepunten?
• Welke beproevingen heeft hij of zij doorstaan?
• Waarin werd hij of zij teleurgesteld?
• Waarin onderscheidde de overledene zich?
• Wat heeft hij of zij voor anderen betekend?
• Heeft de overledene die idealen kunnen realiseren?
• Hoe was de laatste levensfase?
• Wat zal je vooral missen?

Stap 5

Wat wil je beslist vertellen? Probeer dat zo kort mogelijk te formuleren in een kernboodschap. Neem alle aantekeningen door en zoek naar verhalen, anekdotes en herinneringen die deze kernboodschap ondersteunen en verduidelijken voor uw afscheidstoespraak

Stap 6

Zet het geraamte van het verhaal op. Begin bijvoorbeeld met het laatste gesprek of een mooie herinnering, en vertel ook meteen je belangrijkste boodschap. Vervolgens geef je het verhaal vorm met voorbeelden. Je kunt afsluiten met een mooie wens, een vooruitblik of een bedankje.

Begin

• In ieder geval kun je het best zo snel mogelijk met de kernboodschap komen.
• Als iemand op hoge leeftijd is komen te overlijden of aan dementie leed, zou je eerst herinneringen kunnen ophalen aan hoe iemand vroeger was.
• Als iemand jong of onverwacht is komen te overlijden, zou je eerst iets kunnen vertellen over de emoties die je daarbij voelt.
• Als het einde veel indruk heeft gemaakt of je hebt veel met elkaar kunnen praten, zou je kunnen beginnen met een beschrijving van de laatste dagen.

Midden

• Benoem zijn of haar bijzondere verdiensten.
• Vertel iets over de geestelijke en professionele ontwikkeling van de overledene.
• Werk je inleidende woorden uit aan de hand van voorbeelden.
• Belicht bepaalde kenmerkende eigenschappen en eigenaardigheden.
• Verduidelijk je kernboodschap aan de hand van verhalen en anekdotes.
• Belicht bepaalde kenmerkende eigenschappen en eigenaardigheden.

Einde

• Haal de kernboodschap nog eens aan.
• Kom terug op de inleiding van je afscheidstoespraak.
• Spreek een wens uit of geef een vooruitblik: hoe zal het zijn om zonder de overledene verder te moeten leven? Benoem wat je het meest zult missen.
• Bedank de aanwezigen voor hun komst.

Stap 7

Schrijf de eerste versie van je toespraak volledig uit. Doe dat helemaal in je eigen woorden, want je gaat het straks zelf vertellen en je moet je er goed bij voelen. Het is mooi als je toespraak zo persoonlijk mogelijk is.

Stap 8

Gebruik deze tips om er echt een goede spreektekst van te maken:

• Vermijd formele woorden, passieve werkwoorden en te lange zinnen.
• Het is fijner om beeldend te vertellen aan de hand van voorbeelden.
• Maak tekstblokken: verdeel de tekst in blokken van 60 tot 80 woorden, dat leest lekkerder.
• Maak bruggetjes: probeer verschillende onderwerpen met elkaar te verbinden.
• Houd het kort: een toespraak van vijf minuten bevat ongeveer 500 woorden.

Stap 9

Door de speech hardop voor te lezen ontdek je waar je eigen emoties liggen. Als je de speech voor de tweede keer voorleest, merk je dat het al makkelijker gaat. Kan je nog wat meer houvast gebruiken, dan kan je ook de volgende dingen proberen:

• Nummer de pagina’s.
• Gebruik een groot lettertype.
• Verken de zaal voordat er mensen zijn.
• Probeer de geluidsinstallatie alvast uit.
• Houd een glas water bij de hand.
• Spreek iets langzamer dan normaal.

En onthoud: emoties zijn op deze momenten heel logisch, dus het is niet erg en heel begrijpelijk als je het even lastig hebt tijdens je speech.

Stap 10

Spreek met een bekende of de uitvaartverzorger af dat hij of zij het voorlezen overneemt als jij door emoties overmand raakt. Door het gevoel dat er iemand achter je staat, voel je je vaak sterker en lukt het je beter de speech tot het einde vol te houden.